Yunus, balinalar (Cetacea) takımının dişli balinalar (Odontoceti) alt takımı içindeki yunusgiller (Delphinidae) familyasında sınıflanan türlerinbüyük çoğunluğu ile nehir yunusları (Platanistoidea) üst familyasında sınıflananların tümü için kullanılan ortak addır.
Başta kıta sahanlıklarının görece sığ denizleri olmak üzere, tüm Dünya denizlerinde ve bazı nehirlerde bulunan yunuslar etçil canlılardır ve genellikle balık ve mürekkep balığı ile beslenirler. Omurgalı hayvanların içine girer. Yunusgiller (Delphinidae) familyası, balinalar (Cetacea) takımı içindeki en kalabalık familyadır üyeleri yaklaşık 10 milyon yıl önce, Miyosen devrinde ortaya çıkmıştır. Yunusların hayvanlar âleminin enzeki canlılarından olduğu kabul edilir ve arkadaş canlısı genel görünümleri ile oyuncu tavırları, onları insanların gözünde popüler bir yere koyar.
En sık rastlanan yunus türü olan ve "yunus" denildiğinde ilk akla gelen canlı, 1970'li yıllarda Türkiye'de de yayınlanan ABD televizyon dizisi Flipper'ın özellikle popülerleştirdiği veTürkçe'de "şişe burunlu yunus" (ya da "afalina") olarak anılan Tursiops truncatus türüdür. Ancak, yunusgiller (Delphinidae) familyasının tipik türü Tursiops truncatus değil, Türkçede "tırtak" adı ile anılan ve bayağı yunus (Delphinus) cinsi içinde sınıflanan Delphinus delphis'tir.
Yunusgiller (Delphinidae) familyası içindeki görece büyük altı tür, bu familya içinde sınıflandıkları için aslında yunus olsalar da daha çok "balina" adı ile anılır. Bu canlılar şunlardır:
- Feresa attenuata - Cüce katil balina
- Globicephala macrorhynchus - Kısa yüzgeçli pilot balinası
- Globicephala melas - Uzun yüzgeçli pilot balinası
- Orcinus orca - Katil balina
- Peponocephala electra - Elektra balinası
- Pseudorca crassidens - Yalancı katil balina
Dişli balinalar (Odontoceti) alt takımı içinde bulunan ve açık olarak "yunus" adı ile anılan diğer türler, nehir yunusları (Platanistoidea) üst familyası içindeki dört familyada birer tür olarak sınıflanan Amazon nehir yunusu, Ganj ve İndus nehir yunusu, La Plata yunusu ve Çin nehir yunusudur. Yine dişli balinalar (Odontoceti) alt takımı içinde bulunan Phocoenidae familyası ve bazı türleri, yunuslardan farklı olsalar da bazen "yunus" adı ile ilişkilendirilir. Örneğin İngilizce'de, bu familyanın türleri için "domuz balığı" anlamına gelen bir kökten genel porpoise kelimesi kullanılır ve bu kelime, özellikle gemiciler ve balıkçılar tarafından herhangi bir küçük yunusu adlandırmak için kullanılmıştır. Türkçede Phocoenidae familyası için "domuz balinaları", "nehir yunusları", "liman yunusları" ve "liman yunusugiller" gibi adlara rastlanabilir. Bu familyanın tipik türü olan Phocoena phocaena için ise "domuz balinası", "mutur", "gerçek yunus", "azak yunusu" ve yalnızca "yunus" adlarının kullanıldığı görülebilir.
6 yorum:
İstanbul'a gelince kesinlikle gidilecek yerler listesinde Adalar. Ne çok severim oraları anlatamam.....
vallahi sana takılıp gezmek lazım süper bir rehbersin:))
teşekkürler harika bir paylaşım olmuş.
saadetim; evet ya bende gitmezden de severdim, gittim daha da çok sevdim tıpkı izmir gibi.. evet gelde bir ada sefası yapalım :)
haticem; elimden geldiğince işte birşeyler yaptım ama çok yer var istanbulda çok! daha hiç ayak basmadığım yerler! pierloti ye hiç gitmedim mesala ama bilirim filmlerden :) sırada orası var gel ;)
Yakından görmek ne güzel
ne güzel bir görüntü:)
sinemim; cepaynam valla öyle.. şaşırdım önce foto çekmeye çalıştım baktım olmuyor yakalayamıyorum :) lazım ya kameraya çekmek sonradan aklıma geldi aslında çok daha yakınımızdaydılar :)
Yorum Gönder